واکسن بینی در جلوگیری از عفونت COVID-19 در موش ها موثر بود

دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، واکسنی را تولید کرده اند که ویروسSARS-CoV-2  را هدف قرار می دهد و می تواند تنها با استفاده از یک دوز از طریق بینی موثر واقع شود. این واکسن استنشاقی در جلوگیری از این عفونت در موش هایی که با این ویروس جدید مواجه شدند، موثر بود. محققان قصد دارند این واکسن را بر روی پستانداران غیرانسان و انسان آزمایش کنند تا ایمنی و اثربخشی آن را در جلوگیری از عفونت COVID-19 ارزیابی کنند.

این مطالعه بصورت آنلاین در مجله Cell منتشر گردید.

برخلاف سایر واکسن هایدر حال تولید برایCOVID-19 ، این واکسن از طریق بینی که اغلب محل اولیه ی این عفونت است، استعمال می شود. در این مطالعه ی جدید، محققان دریافتند که مسیر تحویل از طریق بینی پاسخ ایمنی قدرتمندی را در بدن ایجاد می کند، بویژه این واکنش در سیستم تنفسی و بینی ایجاد می‌شود که مانع از ورود عفونت به درون بدن می گردد.

نویسنده ارشد این مقاله دکتر Michael S. Diamond، استاد میکروب شناسی مولکولی و آسیب شناسی و ایمونولوژی، گفت: ما از دیدن یک واکنش ایمنی قوی در سلولهای لایه ی داخلی بینی و مجاری هوایی فوقانی که از موشها در برابر ابتلا به این عفونت به شدت محافظت نمود، متعجب شدیم. موش‌های مورد آزمایش با این واکسن کاملا در برابر بیماری کووید ۱۹مقاوم شدند و حتی در برخی از آنان شاهد شواهدی از نوعی ایمنی موسوم بهsterilizing immunity  بودیم که در آن پس از مواجه ی موش با ویروس، هیچ‌گونه اثری از عفونت در بدن باقی نمی‌ماند.

محققان برای تولید این واکسن، پروتئین اسپایک از ویروس کرونا را -که از آن برای حمله به سلول ها استفاده می کند-، در داخل ویروس دیگری، به نام آدنو ویروس که باعث سرماخوردگی می شود، قرار دادند. اما دانشمندان با ویرایش آدنوویروس تغییراتی در آن ایجاد نمودند که قادر به ایجاد بیماری نباشد. سپس آدنو ویروس بی ضرر حامل پروتئین اسپایک را به داخل بینی وارد کردند، این کار سبب شد که بدن موش بدون اینکه بیمار شود، یک پاسخ ایمنی قوی را در برابر ویروسSARS-CoV-2 ایجاد کند. در نوآوری دیگری فراتر از تحویل این واکسن از طریق بینی، دانشمندان با ایجاد دو جهش در پروتئین اسپایک، آن را به شکل خاصی درآوردند که بیشتر منجر به تشکیل آنتی بادی علیه آن می شود.

پرفسور David T. Curiel، نویسنده همکار و استاد برجسته ی Radiation Oncology، گفت: آدنو ویروس ها، اساس بسیاری از واکسن های تحقیقاتی برای COVID-19 و سایر بیماری های عفونی ، مانند ویروس ابولا و سل هستند، و دارای سوابق ایمنی و کارآیی خوبی می باشند، اما تحقیقات زیادی در مورد واکسن استنشاقی آنها انجام نشده است. تمام واکسن های دیگر مبتنی بر آدنو ویروس برای  کووید-19، از طریق تزریق به عضله بازو یا ران تحویل داده می شوند. بینی یک مسیر جدید است، بنابراین نتایج ما شگفت آور و امیدوار کننده هستند. همچنین نکته ی قابل توجه اینست که یک دوز واحد چنین واکنش ایمنی قوی را ایجاد می کند. واکسنهایی که برای محافظت کامل به دو دوز نیاز دارند، از اثر کمتری برخوردار هستند زیرا برخی از افراد، به دلایل مختلف، هرگز دوز دوم را دریافت نمی کنند.

اگرچه یک نوع واکسن آنفلوانزا به نامFluMist ، از طریق بینی استفاده می شود، اما در آن از یک فرم ضعیف شده ی ویروس آنفلوانزای زنده استفاده می شود و بهمین دلیل نمی توان آن را برای گروه های خاصی از جمله کسانی که سیستم ایمنی بدن آنها به دلیل بیماری هایی مانند سرطان، HIV و دیابت، دچار اختلال شده است، تجویز نمود. در مقابل، در واکسن داخل بینی COVID-19 جدید، در این مطالعه از ویروس زنده ای که قابلیت تکثیر دارد، استفاده نشد، که احتمالاً آن را ایمن تر می کند.

محققان این واکسن را بر روی موش ها از دو طریق تحویل در بینی و از طریق تزریق عضلانی آزمایش کردند. در حالی که تزریق عضلانی باعث ایجاد پاسخ ایمنی می شد که از ذات الریه جلوگیری می نمود، اما از عفونت در بینی و ریه جلوگیری نکرد. چنین واکسنی ممکن است از شدتCOVID-19 بکاهد، اما عفونت را کاملاً بلاک نمی کند و از انتشار ویروس توسط افراد آلوده جلوگیری نمی کند. در مقابل، مسیر تحویل واکسن از طریق بینی مانع از عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی - بینی و ریه ها گردید که نشان می دهد افراد واکسینه شده ویروس را انتشار نمی دهند یا عفونت در جای دیگری از بدن آنها ایجاد نمی شود.

محققان گفتند که این تحقیق امیدوار کننده است اما هشدار می دهند که این واکسن تاکنون فقط بر روی موش ها بررسی شده است.

دکتر Diamond،گفت: ما به زودی مطالعه ای را برای آزمایش این واکسن داخل بینی بر روی پستانداران غیرانسان آغاز خواهیم کرد و قصد داریم که هرچه سریعتر آن را به مرحله ی آزمایشات بالینی انسانی برسانیم. ما خوش بین هستیم، اما باید مراحل ارزیابی بطور مناسب طی گردد. در این مدل از موش، واکسن محافظت بسیار خوبی را ارائه داد. ما مشتاقانه منتظر شروع مرحله بعدی مطالعات و در نهایت آزمایش آن بر روی افراد هستیم تا ببینیم آیا ما می توانیم نوعی مصونیت محافظتی ایجاد کنیم که فکر می کنیم نه تنها از عفونت جلوگیری می کند بلکه انتقال همه گیر این ویروس را نیز مهار خواهد کرد.

منبع:

Cell.doi.org/10.1016/j.cell.2020.08.026.

https://www.news-medical.net/news/20200821/Nasal-vaccine-effective-in-preventing-COVID-19-infection-in-mice.aspx